Recenzja filmu "Abel twój brat"

Autorką recenzji jest Barbara Frącz z klasy IF.

Recenzja filmu "Abel twój brat"

Dramat psychologiczny w reżyserii Janusza Nesfetera rozpoczyna się sceną, w której zachrypnięty głos z offu przedstawia klasę VB z wychowawcą zebraną w ciemnym pomieszczeniu. Narrator poświęca chwilę każdemu; kamera pokazuje zbliżenie twarzy osoby omawianej w danej chwili i po kilku sekundach przechodzi do następnej. Na koniec ukazuje całą klasę w planie pełnym, a chrypiący komentator zadaje pytanie: „Jak to się stało, że musieli tu przyjść w powszedni dzień?”. Naprawdę bardzo trudno się domyślić, że przyszli na pogrzeb. Wcale nie widać przecież powagi na ich twarzach i w ogóle nie da się zauważyć, że zebrali się w kościele.

            W dalszej części filmu poznajemy Karola Matulaka, wrażliwego chłopca wychowanego tylko przez matkę, który dobrze się uczy, umie śpiewać i recytować wiersze, a przy tym jest kompletnie nijaki. Nowy uczeń klasy VB od momentu, kiedy się pojawia, prezentuje postawę, którą można streścić w słowach: „Przepraszam, że żyję”. To nie jego wina. Matka nauczyła go, że w życiu trzeba być grzecznym, uprzejmym i pokornym. Zapomniała dodać, że aby przetrwać, trzeba również być pewnym siebie, asertywnym, zdecydowanym i nie dać sobie dmuchać w kaszę. Zabrakło twardej ręki ojca, który nie pokazał mu jak bronić swoich racji. W rezultacie Karolek, jak sam siebie tytułował, wyrósł na irytującą ofiarę losu, która od samego początku nie przypadła do gustu nowym kolegom (i mnie również). Inni uczniowie zazdroszczą mu zdolności, którymi się popisuje, zazdroszczą mu życia w szczęśliwej, choć niepełnej rodzinie oraz troskliwej mamy, która przynosi synkowi kanapki z kiełbasą, podczas gdy oni muszą się zadowolić smalcem. Mogą na nim bez przeszkód wyładować swoją frustrację, bo nie dość, że Karolek jest od nich słabszy fizycznie, to jeszcze nie ma w nim woli walki. Ta dopiero się w nim obudzi.

            Żeby nie było zbyt nudno, mniej więcej w środku filmu scenarzysta zdecydował się na wprowadzenie niespodziewanego zwrotu akcji - dręczyciele postanawiają dać szansę Matulakowi i zakolegować się z nim. Mają z tego konkretne profity - nieasertywny Karol oddaje im swoje kanapki, zachęcany popełnia drobne kradzieże czy bije mniejsze dzieci. W okresie „przyjaźni” z łobuzami wychodzi na światło dzienne jedyna godna uwagi czy nawet podziwu cecha głównego bohatera - niezwykły upór w dążeniu do celu. Balon, można by rzec szef grupy, sugeruje mu, żeby zaczął uprawiać gimnastykę - wtedy będzie silniejszy. Karola kusi taka perspektywa - gdyby był silny i umiał się bronić, nikt by już go nie mógł pobić, zastraszyć, czy rozebrać do naga i tak kazać wracać do domu. Podjął więc najtrudniejszą życiową walkę - walkę z samym sobą. Ile razy my postanawiamy sobie, że od jutra zaczynamy biegać, ćwiczyć, odchudzać się itd.? A ilu z nas wytrwało w postanowieniu i osiągnęło zamierzony cel? Zdeterminowany Matulak uparcie realizował plan i wytrwale ćwiczył. I to mu się faktycznie chwali. Niestety, wzrost siły fizycznej nie szedł w parze ze wzrostem asertywności czy pewności siebie i bohater pozostał życiową ofermą. Mimo, że w pewnym momencie Matulak miał możliwość, żeby wlać Balonowi, zabrakło mu odwagi, by to zrobić.

            W ostatniej sekwencji filmu koledzy odwracają się od Karola, bo matka chłopca w końcu zmusza go, by wydał swoich towarzyszy zabaw (przyjaciółmi ich przecież nie nazwę) i nie brał całej winy za pewien występek na siebie. W efekcie Matulak traci pseudokolegów, którzy od nowa zaczynają go dręczyć. Bohater traci chęć do życia. Choruje na zapalenie opon mózgowych i umiera. Och, jakie to dramatyczne...

            Reasumując - film miał przesłanie, a nawet kilka, np.: „Nie można  nienawidzić i dręczyć kogokolwiek, bo nie wiadomo, czy będzie nam dany czas na pojednanie”, ale też ostrzeżenie dla matek: „Nie chrońcie swojego dziecka przed całym złem tego świata, bo i tak będzie musiało stawić mu czoło”. Tylko co z tego, skoro przesłanie nie miało jak trafić do widza? Historia Karola była rozwleczona i przez to nużąca - jedna trzecia scen nie wnosiła absolutnie niczego do fabuły i można by było je w ogóle pominąć. Główny bohater był nudny, szary, nijaki, nie budził we mnie żadnych uczuć poza litością. Szanuję go za jedno - za wytrwałość. Ale to wszystko. Inne postacie też nie prezentowały sobą nic ciekawego, może jedynie pan Jonasz, pomylony biedak z ulicy, który czasami rozmawiał z chłopcami, intrygował i niepokoił widza na swój sposób. Dialogi były jałowe, ścieżka dźwiękowa nawet nie została mi w pamięci. Wreszcie ”gwóźdź do trumny” tego filmu - śmierć głównego bohatera. Taka bezsensowna śmierć, która nie wiadomo czemu służyła. Miała wzbudzić we mnie ciepłe uczucia do bohatera? Nie udało się, bo ta śmierć była przewidywalna, spodziewałam się jej od początku.

            Jeżeli scenarzysta chce, żeby jego historia niosła przesłanie, które trafi do widza, musi zadbać o ciekawe postaci, dialogi, fabułę. Żadnego z tych elementów nie zaobserwowałam. Przykro mi to pisać, bo przemoc psychiczna w szkole to nadal aktualny problem i dobrze by było obejrzeć porządny film na ten temat. Jednak muszę być sprawiedliwa, zawsze mówię to co myślę i tym razem nie będzie inaczej. „Abel, twój brat” to wg mnie małowartościowy film i nie warto go oglądać.